Rodzina Mortęskich
Rodzina Mortęskich była pochodzenia staropruskiego. Zarzucili mowę staropruską i w XVI w. mówili już tylko po polsku. Osiedlili się w Mortęgach (wsi nieopodal Lubawy). Mortęscy w XV w., należeli do Towarzystwa Jaszczurczego, które skupiło opozycję przeciwko Krzyżakom. Rodzina Mortęskich opowiedziała się po stronie Polski, podczas długiej, trzynastoletniej wojny z zakonem (1454-1466), która przyniosła owoc przyłączenia się zachodniej części państwa zakonnego do Polski pod nazwą Prus Królewskich (pokój toruński 1466r.). Za to Ludwik Mortęski, który dotąd był kasztelanem elbląskim w latach 1505-1539, został starostą w Pokrzewnie pod Grudziądzem, a później wojewodą chełmińskim w latach 1475-1479.
Potomek jego, również Ludwik, otrzymał od króla Zygmunta Starego starostwo pokrzywieńskie prawem lennym, czyli wieczyście: Jagiellonowie hojnie rozdawali dobra koronne. Syn owego drugiego Ludwika był kasztelanem elbląskim w latach 1505-1539 i miał syna Melchiora, który ożenił się z Elżbietą z Dąbrówki z rodu Kostków.
Rodzina Kostków
Kostkowie przybyli z Mazowsza, stali w tym czasie u szczytu wpływów i znaczenia. Elżbieta z Kostków, która wyszła za mąż za Melchiora Mortęskiego , była siostrą biskupa chełmińskiego Piotra Kostki. Posiadała pokrewieństwo ze Stanisławem Kostką – późniejszym świętym, Anną Jagielonką, żoną Stefana Batorego, księżną Aleksandrową Ostrogoską, opatem Janem Kostka z Oliwy, wojewodą pomorskim Krzysztofem Kostką. Oprócz pokrewieństwa z Piastami spokrewniona była ponadto z rodem Sapiehów, jednym z najpotężniejszych rodów magnackich w Rzeczypospolitej Obojga Narodów.
Herby rodzinne
Herb rodziny Mortęskich
Dwie łapy drapieżnego ptaka, jak mówiono orła.
Herb rodziny Kostków
W polu błękitnym na barku podkowy srebrnej krzyż kawalerski złoty. Przy ocelach podkowy zaćwieczone ukośnie takie same dwa krzyże. W klejnocie skrzydło czarne przeszyte strzałą srebrną w lewo. Niemieckie herbarze, uważające kaszubskich Kostków za gałąź rodziny tego samego nazwiska z Mazowsza, przypisywały im herb Dąbrow.
Melchior Mortęski
- Urodzony prawdopodobnie w roku 1520,
- był synem Ludwika Mortęskiego,
- miecznik ziem pruskich,
- następnie podkomorzy malborski,
- zmarł w 1589r.
Elżbieta Mortęska
- Z domu Kostka,
- była córką Stanisława Jakubowicza Kostki i Elżbiety Eulenburg,
- była siostrą biskupa chełmińskiego Piotra Kostki,
- pokrewieństwo z Stanisławem Kostką – późniejszym świętym.
Potomstwo Melchiora i Elżbiety Mortęskich.
Ludwik
Ludwik ukończył kolegium jezuitów w Wiedniu, ożenił się z Anną Zborowską. Miał trzy córki: jedną o nieznanym imieniu benedyktynkę, drugą Zofię wydaną za Samuela Żalińskiego i najstarszą Magdalenę, która otrzymała imię po ciotce Magdalenie Mortęskiej. Córka Ludwika Magdalena urodziła się w 1594r., a w 1599r. została oddana na wychowanie Magdalenie Mortęskiej. Mieszkała w szkole klasztornej i tam zmarła na ospę 20.10.1605r. Prawdopodobnie dwie pierwsze córki Ludwika, również uczyły się w klasztorze u siostry Mortęskiej. Ludwik za panowania Stefana Batorego piastował urząd senatora, później został wojewodą pomorskim następnie chełmińskim. Zmarł w 1615r., będąc starostą pokrzywieńskim.
Anna
Anna, urodzona w 1550r., od ok. 1558r., zaraz po śmierci matki wychowywała się u norbertanek w Strzelnie, po czym została wydana w 1566r., za mąż za Ernesta Wejhera, protestanta, który był starostą puckim, a później znanym jako wojownik. Ernest był od Anny starszy o 33 lata, ale żył długo, bo aż do roku 1590. Anna nawróciła męża i skłoniła do przejścia na katolicyzm. Mieli 6 synów w tym Jana przyszłego wojewodę chełmińskiego oraz pięć córek. Były to: Zofia 1mo voto Janowa Sapieżyna, 2ndo voto Rucka; oraz cztery nieznanego imienia, spośród których jedna zmarła młodo, dwie wyszły za mąż, jedna została zakonnicą. Po tej zakonnicy archiwalnych śladów jak dotąd nie znalaleziono; jest jednak w kościele żarnowieckim nagrobek mniszki chełmińskiej Zuzanny Magdaleny Wejherówny, która urodziła się około roku 1594, profesję złożyła ok. 1627, a w 1656 zmarła w Gdańsku podczas wojny szwedzkiej. Zakonnice żarnowieckie, u których tam mieszkała, po wojnie pochowały ją u siebie.
Elżbieta
Elżbieta, ukończyła szkołę u norbertanek w kujawskim Strzelnie, wyszła za mąż za Macieja Żalińskiego, sędziego tucholskiego.
Magdalena
2 grudnia 1554 r. na zamku starościńskim w Pokrzywnie przyszła na świat jako czwarte a zarazem ostatnie dziecko Melchiora Mortęskiego i Elżbiety z domu Kostczanki. Na chrzcie świętym dano jej imię Magdalena.
Podziel się.!