Praca nad odnową życia zakonnego nabrała rozmachu, gdy Matka Mortęska znalazła w jakiś rupieciach na strychu starą Regułę, napisaną po łacinie. Był to przełomowy moment dla „Reformy Chełmińskiej”.
Reguła św. Benedykta, została najprawdopodobniej przetłumaczona przez spowiednika sióstr, ks. Wojciecha Półgęskowica vel Pakostkę, który służył klasztorowi od roku 1587 i był tłumaczem licznych dzieł, wydawanych zresztą przez klasztor drukiem.
Deklaracje i wszelkie inne dodatki, zwłaszcza zaś długa instrukcja formacyjna pt. Porządek nowicjatu, są niewątpliwie dziełem przede wszystkim Magdaleny Mortęskiej, przy możliwym też współudziale kilku sióstr (jak Regina Rosianka czy Anna Kostczanka), które mogły służyć jako sekretarki czy nawet częściowe współautorki.
Wreszcie komisja prawników, która pod przewodnictwem biskupa Wawrzyńca Gembickiego we wrześniu 1605 dokonała ostatecznej rewizji oraz ustalenia tekstu, dokonała w nim niewątpliwie pewnych drobnych modyfikacji tak w przekładzie ks. Wojciecha, jak i w tekście deklaracji.
To dzieło, jest to wersja starego tekstu, która opuszcza jego partie nie stosujące się do klasztoru żeńskiego, do miejsca lub do epoki, pozostałe zaś rozdziały zaopatruje w szczegółowe instrukcje, mające prowadzić do tego, by mogły być tu i teraz jak najściślej zachowywane. Mimo licznych kontrowersji ten tekst był kilkakrotnie wydawany i służył licznym pokoleniom benedyktynek polskich
Zreformowała regułę św. Benedykta, dopełniając kontemplacyjny charakter klasztoru o nauczanie I wychowywaniu dziewcząt. W zawiązanej tak „reformie chełmińskiej” benedyktynek kładła szczególny nacisk na wykształcenie mniszek. Renesans przyniósł potrzebę oświaty i kultury wśród kobiet. Najbogatsi mieli nauczycielki sprowadzane z zagranicy, a średnia szlachta i mieszczaństwo nie miały gdzie kształcić córek. Potrzebie tej zaradziła, tworząc kongregację o nowych zadaniach, nieznanych prawie w średniowieczu. Kierunek wychowania był przede wszystkim religijny i moralny.
Następnie Matka Mortęska wysłała ją do Stolicy Apostolskiej, gdzie w 1605 uzyskała zatwierdzenie papieża Klemensa VIII, a w 1606 została oficjalnie zatwierdzona przez biskupa chełmińskiego Wawrzyńca Gembickiego.. Teraz dzieło odnowy dokonywało się już w oparciu o zreformowaną Regułę. Do końca swojego życia Ksieni chełmińska zmagała się z przeciwnikami zreformowanej Reguły, nie poddając się jednak i nie upadając na duchu.
Podziel się.!